Lato 1915 roku. Armia rosyjska wycofuje się z zachodnich krańców Imperium. "Niemiec będzie babom cycki obcinał" - niesie się po wsiach gdzieś pod Lublinem, Łomżą, nawet pod Warszawą. Obładowane wozy ruszają w głąb Rosji. Wędrują w skwarze, bez wody i jedzenia. Wybuchają epidemie. Masowo umierają dzieci. Przy drogach zostają mogiły, część ciał leży niepogrzebana. Bieżeńcy - tak nazywają uciekinierów carskie władze - we wsiach gdzieś na Syberii czy nad Donem z trudem budują nowe życie, ale wybucha rewolucja i znów ruszają w drogę, z powrotem do odrodzonego państwa polskiego. Lecz dla wielu powrotu już nie ma. Z terenu Polski wyjechać mogły ponad dwa miliony osób, ale o bieżeństwie milczą podręczniki. Historię ocalają potomkowie bieżeńców. Ich losy można opowiadać z wielu perspektyw: ludzi postawionych w ekstremalnej sytuacji, chłopów, których świat ginie na ich oczach, czy wreszcie - ofiar kolejnych wojen.
"Szli dzień i noc..." Na wschód. Katolicy, prawosławni, Żydzi, panowie, służba, chłopi, kobiety, dzieci, konie, bydło i psy; zdumiewający exodus wyparty z pamięci następnych pokoleń przez inne nieszczęścia XX wieku. Aneta Prymaka-Oniszk postanowiła, że nie zostawi tych uciekinierów. Jej książka to rzetelny dokument historyczny, piękna opowieść, dowód współczującej pamięci. [Małgorzata Szejnert]
UWAGI:
Bibliogr. s. 357-[363].
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Pierwsza wojna światowa - Wielka Wojna - była iskrą zapalną najważniejszych wydarzeń dwudziestego stulecia, z rewolucją bolszewicką, triumfami nazizmu, hegemonią USA i odrodzeniem Polski. Ukształtowała całe pokolenie Europejczyków, od Tolkiena po Hitlera, i całkowicie odmieniła ludzkość.
Chwalba przedstawia ten konflikt arcyciekawie i z epickim rozmachem - od zamachu w Sarajewie po narodziny nowej Europy i nowej Polski, od zmagań na frontach Afryki i Bliskiego Wschodu po wielkie bitwy o Kraków, Łódź, Warszawę, od wojny U-Bootów po batalie o niebo. Opowiada także o tym, jak żyli i umierali cywile, żołnierze, jeńcy, dezerterzy, o walce z epidemiami, o codziennych zmaganiach kobiet...
Samobójstwo Europy - autorstwa znanego i wielokrotnie nagradzanego mistrza przejrzystej syntezy - to wyjątkowe połączenie znajomości przedmiotu z pisarskimi umiejętnościami historyka o świetnym piórze.
Oto pierwsza nowoczesna polska książka o Wielkiej Wojnie - dla każdego, kogo fascynuje historia, opowieści o światowych konfliktach i o ludziach uwikłanych w tragedię wojny.
UWAGI:
Bibliogr. s. 629-631. Indeks.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Autor znany jest jako szwoleżer, uczestnik walk legionowych, adiutant i jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, stały bywalec warszawsjich salonów, kawiarni i knajp, generał i ambasador. Mniej o nim wiadomo jako o poecie, tłumaczu i autorze wspomnień. Książka gromadzi szkice wspomnieniowe Wieniawy rozrzucone dotychczas po czasopismach i wydawnictwach zbiorowych. Ich główny temat to walki frontowe w latach Wielkiej Wojny, bohater pierszoplanowy to Komendant Piłsudski. Wśród innych wątków - reminescencje z młodości, sensacyjne losy autora w zrewoltowanej Rosji roku 1918, opisy wydarzeń z lat międzywojennych. Szkice ujawniają wybitny talent Wieniawy, jego ułańską fantazję, świetne poczucie humoru, liryzm i patos, upodobanie w żołnierskiej anegdocie i umiejętność prowadzenia gawędy. Mają też dużą wartość dokumentalną.